GPON چیست و چه کاربردی دارد؟
GPON در واقع شبکه فیبر نوری بین مراکز ارائه خدمات اینترنت و مشترکین خانگی است. در واقع کلمه GPON مخفف کلمات Gigabit Passive optical network است که به معنی ارتباط نوری با سرعت گیگابایت می باشد. یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از این شبکه سرعت بالا و عملکرد عالی این سیستم است.
GPON چیست؟
همان‌طور که گفته شد GPON در واقع نوعی ارتباط بین مشترکین خانگی اینترنت اپراتور های ارائه دهنده اینترنت است که بر مبنای فیبر نوری ایجاد می شود. در این حالت تمام شبکه به حالت پسیو در آمده و دیگر نیازی به تجهیزات اکتیو در مسیر ارسال نمی باشد. در این حالت پایداری شبکه به مقدار 999% می رسد که به این معنی است که حداکثر مقدار قطعی اینترنت و یا تأخیر در ارسال اطلاعات به مقدار 5 دقیقه در سال می رسد که رقم بسیار عالی است. در مورد شبکه ای اینترنت معمولی این مقدار بیش از 3 ساعت در سال است که تفاوت بسیار بالایی با یکدیگر دارند.
از مزیت های عمده استفاده از تکنولوژی شبکه GPON همان‌طور که اعلام شد پسیو بودن باعث مزیت های زیادی می شود. این مزیت ها عبارت‌اند از:
- کاهش هزینه ها به نحوی که در این حالت نیازی به خرید تجهیزات نگهداری نیست و سرویس های دوره ای ان به شدت کاهش پیدا می کند
- بهبود کارایی و عملکرد به نحوی که سرعت اتصال بر مبنای گیگا بیت بر ثانیه بوده و بسیار بیشتر از سرعت اتصال اینترنت معمولی بر مبنای مگابیت بر ثانیه است.
- افزایش سرعت دریافت و ارسال اطلاعات در این حالت بسیار بیشتر بوده و دیگر محدودیت ارسال اطلاعات از این طریق وجود ندارد
- عدم نیاز به تغییر تجهیزات در دراز مدت به نحوی که با تغییر تکنولوژی نیازی نیست که کابل‌ها تعویض شوند بلکه فقط نیاز است که در ابتدای مسیر از تجهیزات جدید استفاده شود
- پایداری بهتر در این حالت کیفیت اینترنت بیشتر بوده و قطعی آن به مراتب بسیار کمتر از خطوط اینترنت معمولی است
- پوشش دهی مشترکین بیشتر در این حالت می توان مشترکین بسیار بیشتری را با استفاده از یک کابل فیبر نوری به اینترنت متصل کرد و به دلیل سرعت بالا تغییر محسوسی در کیفیت اینترنت آن ها مشاهده نمی شود
- قابل اعتماد تر به نحوی که قطعی کمتری داشته و سرعت بالاتری دارد و دیگر با خطای ارسال اطلاعات و یا دریافت اطلاعات مواجه نخواهیم بود
- پوش دهی وسیع تر به نحوی که با یک کابل فیبر نوری می توان تا مسیر 20 کیلومتری را به راحتی پوشش داد و نگرانی بابت کاهش سریع و با کیفیت ارائه خدمات و اینترنت وجود نداشته باشد
تاریخچه ایجاد و استفاده از Passive optical network
با شروع سال 1995 کار روی فیبر نوری آغاز شد. این کار توسط گروه ایجاد شبکه و زیر ساخت های دسترسی یا همان FSAN ایجاد شد. این شبکه توسط ارائه دهندگان عمده خدمات اینترنت ایجاد شد. اتحادیه بین‌المللی ارتباطات از راه دور ITU نیز بخش های خاصی از این شبکه را راه اندازی کرد. در نهایت استاندارد های لازم بعد از دو نسل از PON ایجاد و بهینه سازی شد. در نهایت این استاندارد های به استاندارد ITU-T G.984 تبدیل شد.
استاندارد ITU-T G.984 در شبکه Passive optical network قابلیت های شبکه های نوری را بهبود بخشیده و در مقایسه با شبکه های PON پهنای باند را به مقدار بسیار بیشتری بهبود بخشیده است. این استاندارد روی پهنای باند 2.488 در مقدار کمترین (حداقل پهنای باند) ایجاد کرد و در نتیجه سرعت ارسال اطلاعات از این شبکه از این مقدار پایین تر نخواهد آمد.
امروزه شرکت ها و کشورهای زیادی برای زیر ساخت ارتباطی خود از فناوری شبکه Passive optical network استفاده می کند. از شرکت های مطرح می توان به Verizon با بیش از 800 هزار مشترک متصل، شرکت مخابرات بریتانیا، شرت مخابرات سعودی، شرکت مخابراتی AT&T و شرکت مخابراتی هند از استفاده کنندگان عمده این شبکه می باشند.
رشد شبکه Passive optical network در کشور ها نسبت به شبکه های PON و EPON در کشور های توسعه یافته بسیار بیشتر است. در سال 2014 مقدار سیستم های وصل شده به این شبکه در دنیا به بیش از 48.5 میلیون رایانه رسیده است.
