اخبار

دیتاسنتر (مرکز داده) چیست؟

دیتاسنتر چیست؟

دیتاسنتر (مرکز داده) چیست؟ زمانیکه استفاده از اینترنت فراگیر شد، شرکت ها و سازمان ها نمی توانستند خودشان برای نگهداری از سرورهایشان با توجه به هزینه های بالای این کار فعالیت کنند. بنابر این جهت رفع مشکل نگهداری و تعمیر سرورها، دیتاسنترها ایجاد شدند. Data Center یا مرکز داده با در اختیار داشتن اتصالات پرسرعت به اینترنت امکان راه اندازی سرورهای وب برای عموم مردم را میسر ساخته اند.

شرکت ها و سازمان ها با اجاره فضاهای این سرورها سایت های خود را در اینترنت منتشر و در معرض دید همگان قرار می دهند. البته شرکت های بزرگ با سرمایه مناسب به صورت کلی از مرکز داده یک سرور کامل را اجاره می کنند و آن را از راه دور و با ابزار های خاصی مدیریت و کنترل می کنند. ما نیز در امواج گستر نوین از دیتاسنترهای جهانی و پیشرفته جهت نگهداری اطلاعات مشتریان و ارائه سرویس های رایانش ابری استفاده می کنیم.

هزینه جانبی دیتاسنتر

اجاره سرورها از دیتاسنترها و هزینه های آن بسته به پارامتر های متنوعی مثل سرعت CPU، مقدار حافظه RAM، ظرفیت هارد دیسک سرور و حداکثر ترافیکی که ماهانه در اختیار سرور قرار داده می شود متفاوت است.

دیتاسنترها با اتصالات قوی و برخی با بیش از ۱۲ اتصال مختلف به اینترنت متصل می باشند و در صورت بروز مشکل برای هر یک از اتصالات از اینترنت دیگر استفاده می کنند. مهم ترین مسئله ای که در دیتاسنترها مطرح می باشد، سرویس دهی بدون وقفه می باشد بنابراین قطعی برق، اینترنت و … می تواند در عملکرد دیتاسنتر اختلال ایجاد کند. بدین جهت تمامی دیتاسنترها مجهز به UPS های بزرگ و ژنراتورهای بسیار قوی جهت استفاده در مواقع ضروری قطعی برق می باشند.

انواع دیتاسنتر

در دیتاسنترها معمولا ۲ نوع سرور Rackmount و یا Desktop استفاده می شود. سرورهای Rackmount حجم کمتری دارند و فضای کمتری نیز اشغال می کنند اما قیمت آن ها بسیار بالا می باشد. این سرور ها امکان ارتقا به میزان اندکی دارند و بدین جهت اکثر دیتاسنترها از سرورهای Desktop استفاده می نمایند.

با توجه به اینکه اکثر دیتاسنترها از سرور های Desktop استفاده می کنند ساختمان های نگهداری از این سرور ها داری سقف های بلند جهت تهویه مناسب هوا می باشد تا دمای فضای مذکور پایین نگه داشته شود و از داغ شدن سرور ها جلوگیری شود. بخشی از دیتاسنترها بعنوان اتاق کنترل و نظارت می باشد که مهندسین ناظر در این قسمت مشغول کنترل و بررسی ۲۴ساعته کلیه سرورهای درون دیتاسنتر می باشند.

محفظه ای به نام رک

سرورها در محفظه هایی به نام رک قرار داده می شوند تا به صورت ثابت در محل خود محفوظ باشند. در واقع بخش بندی فضای دیتاسنتر با رک ها انجام می شود. هر رک نیز اندازه ی متفاوتی دارد و با توجه به اندازه ی رک تعدادی سرور درون آن جایگذاری می شود. اندازه سرورها از ۱U گرفته تا سرورهایی که کل طبقات یک رک را اشغال می کنند می باشند.

در دیتاسنترها علاوه بر موارد فوق امنیت و پایداری سرورها نیز بسیار مهم می باشد. سیستم های خنک کننده و اطفای حریق و ژنراتور های برق و… همگی جهت پایداری و امنیت سرور ها در همه دیتاسنترها تعبیه شده است.

محل دیتاسنتر

یک مرکز داده می تواند یک ساختمان یک یا چند طبقه ای باشد که سرورها در تعدادی و یا کل طبقات نگهداری می شود. سرورهای Rackmount در رک های ۱۹ اینچی به صورت ایستاده هستند و به صورت ردیف های افقی رک ها را پر می کنند. در بین رک ها راه روهایی جهت مدیران سرورها و تیم فنی جهت نظارت و بررسی سرورها قرار داده شده است.

دسته بندی دیتاسنتر

– شبکه‌های سازمانی، تجاری و یا دانشگاهی (Campus)
– شبکه‌های خصوصی WAN
– فراهم کننده‌های سرویس (SP)
– مراکز داده اینترنتی (IDC)
– مراکز داده فراسازمانی (Extranet)
– مراکز داده محلی ( Intranet)

ساختار مرکز داده

مراکز داده، به صورت کلی می‌توانند شامل قسمت‌های زیر باشند. این قسمت ها، بسته به دسته بندی دیتاسنتر می‌تواند متغیر باشد:

سیستم شبکه

– تجهیزات شبکه مانند سوییچ ها، مسیریاب ها
– تجهیزات امنیتی مانند دیواره‌های آتش، IDS‌ها و IPS ها، ضدویروس‌ها و سایر سامانه‌های امنیت شبکه
– سیستم مدیریت و پایش شبکه
– سرویس گرها، شامل انواع سرورها و برنامه‌های مورد نیاز آن ها
– تجهیزات غیرفعال شبکه
– سیستم کابل کشی و مدیریت کابل ها
– چینش و آرایش محیط داخلی دیتاسنتر

سیستم‌های نرم‌افزاری

– سیستم‌های امنیت اطلاعات و حفظ امنیت نرم‌افزار
– سیستم‌های مدیریت سیستم‌های عامل، بانک‌های اطلاعاتی و برنامه‌های کاربردی
– سیستم‌های یکپارچه سازی اطلاعات

سیستم توزیع قدرت

– سیستم کابل کشی و مدیریت کابل ها
– سیستم‌های کنترل قدرت
– سیستم‌های پشتیبان قدرت
– سیستم‌های پایش قدرت و نیرو

سیستم ذخیره سازی

– سیستم ذخیره سازی داده ها
– سیستم پشتیان گیری و نگهداری قابل اطمینان پشتیبان ها
– سیستم بازیابی اطلاعات

سیستم تأسیسات

– سیستم HVAC
– لوله کشی

سیستم فیزیکی

– سیستم‌های کنترل دسترسی فیزیکی
– سیستم‌های پایش فیزیکی و محیطی
– راه کارهای مقابله با تهدیدات فیزیکی و محیطی

طرح بندی پیاده سازی مراکز داده

قسمتی از اقدامات لازم برای ایجاد یک دیتاسنتر را می‌توان به این ترتیب بیان نمود:

– طراحی اولیه Platform و تهیه نقشه‌های فنی
– اخذ مجوزهای لازم
– سخت‌افزار (کامپیوترها، سرورها و دستگاه ذخیره‌سازی اطلاعات)
– شبکه (تجهیزات شبکه و کابل‌کشی)
– تجهیزات برق اضطراری ( UPS، ژنراتور و …)
– آماده سازی مستندات
– برآورد هزینه
– تأمین بودجه
– سفارش، خرید و حمل
– تأمین محل DC (بررسی مخابراتی، ساختمان مناسب، خرید ساختمان)
– تامین Link اینترنت مورد نیاز و خطوط تلفن
– تهیه نقشه‌های لازم، Cabling، معماری، عملیات ساختمانی، کنترل و دسترسی، اطفاء حریق، تهویه برق اضطراری، UPS، ژنراتور، نصب شبکه برق و Data
– آماده‌سازی تیم اجرا و پشتیبانی (انتخاب، آموزش)
– مدیریت سازمانی (آماده‌سازی و تدوین چارت سازمانی، روش ها، گردش عملیات)
– نصب و راه‌اندازی تجهیزات GPON
– تست‌های اولیه و Stress Testing
– ایجاد Call Center

ویژگی‌های دیتاسنتر

مدل معماری باید بگونه ای باشد که در آن بتوان محیطی را فراهم آورد که به واسطه آن اعمال تغییرات دینامیکی که به صورت معمول مورد نیاز می‌باشد امکان‌پذیر گردد. معماری باید این قابلیت را به وجود آورد که در پایان استقرار سایت به شکلی در نظر گرفته شود که مجموعه از قابلیت توسعه و افزیش امکانات در هر یک از اجزا خود بدون بروز هیچگونه مشکلی در یکپارچگی کل مجموعه برخوردار باشد. معیارهای مورد توجه عبارت هستند از:

– توسعه آسان
– ضریب اطمینان و دسترسی بالا
– راه‌حل‌های امنیتی
– افزونگی جهت کاهش اثر خرابی
– مدیریت آسان

کاربری‌های مراکز داده

– یک پایگاه برای ارایه سرویس میزبانی وب (Web Hosting) شامل موارد رایج مانند وب سرور، پایگاه‌های داده، FTP، Email، DNS و …
– یک پایگاه برای ارایه سرویس‌های پست الکترونیک
– پایگاه‌های اختصاص اشتراک مکانی و اختصاصی (Colocation and Dedicated Servers)
– پایگاه‌های برای ارایه سرویس برنامه‌های کاربردی (ERP، CRM…)
– پایگاه‌های برای ارایه سرویس ‌های بازی در شبکه